Voorjaarsbijeenkomst: moeilijke groepen in survey-onderzoek

dinsdag, 20 maart 2018 - 14:00 tot 18:00

Only registered users can register for an event. Please login or register.

Bij surveys onder de algemene populatie vormt het realiseren van een evenwichtige respons een uitdaging. Zo zijn niet alle groepen in de samenleving in dezelfde mate te bereiken. Ook verschilt de mate waarin groepen aan onderzoek mee willen of kunnen doen. Taalproblemen, uithuizigheid en fysieke of mentale beperkingen bij respondenten zijn enkele kenmerken die hierin een rol kunnen spelen. Daar komt bij dat veel van deze kenmerken niet op voorhand in registers zijn opgenomen, waardoor maatwerk in het surveydesign lastig is. Deze kenmerken staan centraal bij de NPSO voorjaarsbijeenkomst op 20 maart 2018. Verschillende doelgroepen die in surveys vaak ondervertegenwoordigd zijn, passeren de revue. Wat kunnen de experts ons leren als het gaat om het bij onderzoek betrekken bij deze doelgroepen? Hoe kunnen we onze surveydesigns verbeteren, zodat we ook deze groepen bereiken, motiveren of in staat stellen om aan onderzoek mee te doen?

 

Locatie: TNS Kantar, Grote Bickersstraat 74, Amsterdam

Programma:

13.00-13.30        Inloop en koffie

13.30-13.45        Opening door dagvoorzitter (Jaco Dagevos, SCP)

13.45-14.15        Doelgroepgericht aan huis waarnemen met toepassingen bij de Gezondheidsenquête en het onderzoek Belevingen in 2018 (Kees van Berkel, CBS)

14.15-14.45        Kleurrijk leven voor mensen met mentale beperkingen. Hoe onderzoek ieder een stem geeft (Iris Aarts, Beautiful Lives)

14.45-15.15        Pauze

15.15-15.45        Jonge mantelzorgers: het verzamelen van beleidsrelevante kennis over een verborgen groep (Joost Bronselaer, Departement Welzijn, Volksgezondheid en Gezin, Vlaanderen)

15.45-16.15        Heldere taal? Ja graag! Het bereiken van laaggeletterden in onderzoek (Hank Gronheid, Stichting ABC; Marlies Kamperman, Pharos)

16.15-16.45        Discussie en afsluiting

16.45-17.30        Borrel

 

Samenvattingen:

Doelgroepgericht aan huis waarnemen met toepassingen bij de Gezondheidsenquête en het onderzoek Belevingen in 2018 (Kees van Berkel, CBS)
Doel van het CBS is om op efficiënte wijze kwalitatief hoogstaande cijfers te publiceren die afname vinden in de maatschappij. Om een goede balans te vinden tussen kosten en kwaliteit van steekproefonderzoek, is continu evalueren en verbeteren van processen noodzakelijk. In 2017 is methodologisch onderzoek gedaan naar het effect op kwaliteit en kosten van minder aan huis waarnemen bij mixed mode onderzoeken. Minder aan huis waarnemen kan op verschillende manieren. Het kan door een willekeurige selectie uit het aan huis te benaderen potentieel daadwerkelijk te benaderen, maar kan ook door bepaalde doelgroepen in meerdere mate te selecteren en andere groepen in mindere mate of zelfs helemaal niet te selecteren voor aan huis waarneming. In deze presentatie wordt ingegaan op de keuze van de doelgroepen, wat de gevolgen zijn van doelgroepgericht aan huis benaderen voor de nauwkeurigheid van de uitkomsten en wat de praktische consequenties zijn voor het interviewerkorps. Dit wordt toegelicht aan de hand van twee toepassingen: het steekproefontwerp en de waarneemstrategie van de Gezondheidsenquête en van het onderzoek Belevingen in 2018.

 

Kleurrijk leven voor mensen met mentale beperkingen. Hoe onderzoek ieder een stem geeft (Iris Aarts, Beautiful Lives)

Klassiek kwalitatief onderzoek vraagt vaak om respondenten die verbaal sterk zijn, een creatieve geest hebben en hun emoties goed kunnen uiten. Een insteek waarmee niet alle groepen in de samenleving te bereiken zijn. Hoewel marktonderzoek claimt inclusief en representatief te zijn sluit het eigenlijk mensen uit die met hun woorden niet uit de voeten kunnen. Philadelphia, één van de grootste zorginstellingen in Nederland voor mensen met een mentale beperking, had de grote wens om cliënten op de eerste plaats te zetten en haar organisatie te vormen naar de behoeften van cliënten. Beautiful Lives werd gevraagd om in het kader hiervan na te denken over een onderzoeksopzet waarin niet alleen het gesprek aangegaan werd met naasten en verzorgers, maar ook met de cliënten zelf. Cliënten met MVG (Moeilijk verstaanbaar Gedrag) die vaak juist moeite hebben om zich verbaal te uiten en agressief of angstig kunnen worden in de interactie met een onbekend persoon. Dit onderzoek laat zien hoe we door nauw samen te werken met Philadelphia, een etnografische aanpak te gebruiken en iedere participant als gelijkwaardig te zien een fantastische inkijk hebben gekeken in de wereld en behoeften van cliënten.

 

Jonge mantelzorgers: het verzamelen van beleidsrelevante kennis over een verborgen groep (Joost Bronselaer, Departement Welzijn, Volksgezondheid en Gezin, Vlaamse Overheid)

Jonge mantelzorgers worden op verschillende manieren gedefinieerd. Volgens een ruime omschrijving uit het Vlaams mantelzorgplan zijn het ‘kinderen en jongeren tot 24 jaar die opgroeien met een zieke ouder, broer of zus, of een ander gezinslid dat bijzondere zorgen nodig heeft…’ (Vandeurzen, 2017). Mede door de vastgestelde kwetsbaarheden van deze groep bestaat in Vlaanderen een toenemend bewustzijn om deze groep beter in beeld te krijgen. Het beschikbaar (internationaal) onderzoek heeft doorgaans een kwalitatief karakter. Recent ontstaat in verschillende Europese landen echter aandacht om jonge mantelzorgers via grootschalig surveyonderzoek in beeld te brengen. Hierbij bestaan verschillende uitdagingen zoals het beperkt voorkomen van jonge mantelzorgers binnen de algemene populatie of het vatten van bruikbare ondersteuningsinitiatieven. Voor Vlaanderen werd na een verkenningstraject geopteerd om het thema jonge mantelzorg in 2018 te laten aansluiten bij twee reeds bestaande surveystudies waarbij aan één van de studies tevens een kwalitatief onderzoek wordt verbonden. Die aanpak heeft voordelen maar kent ook een aantal beperkingen.

 
Heldere taal? Ja graag! Het bereiken van laaggeletterden in onderzoek (Hank Gronheid, Stichting ABC; Marlies Kamperman, Pharos)
Voor onderzoekers is het vaak lastig om laagopgeleiden en migranten te bereiken. De oorzaak ligt in het feit dat deze groepen vaak laaggeletterd zijn en minder beschikken over digitale vaardigheden. Stichting ABC leidt mensen, die eerder een cursus lezen en schrijven volgden, op tot Taalambassadeurs en tot lid van een Testpanel. Het Testpanel kan ondersteunen bij het begrijpelijk en toegankelijk maken van vragenlijsten, uitnodigingsbrieven en folders over diverse onderwerpen. Stichting ABC werkt nauw samen met Pharos, expertisecentrum gezondheidsverschillen. Vanuit het uitgangspunt ‘gezondheidszorg en kwaliteit van zorg voor iedereen’ zet Pharos haar kennis in om de grote gezondheidsverschillen te verminderen. Centraal in de aanpak staat de actieve betrokkenheid van laagopgeleiden en migranten zelf. Pharos zet met name kwalitatieve onderzoeksmethoden in om deze mensen te bereiken. Tijdens de presentatie zal Stichting ABC-coördinator Hank Gronheid ingaan op het belang van heldere taal en het testen van onderzoeksmaterialen. Een taalambassadeur van Stichting ABC Noord-Holland vertelt daarnaast kort over haar ervaring bij het testen van informatiemateriaal.
 

Adres & Locatie

TNS Kantar
Grote Bickersstraat 74
Amsterdam
NL

Eerstvolgend evenement

NPSO vraag-de-expert Multi-mode vragenlijstontwerp

vrijdag, 11 okt, 2024 - 10:30 tot 12:15